Futbol, Tribün, Şiddet

Tribün denince kamuoyu algısındaki temel sorunlardan biri şiddettir. Bu ister topluca sahaya atlamalar ya da meşale kullanımı örneğinde olduğu gibi temsili ya da algılanan şiddet olsun. İsterse de futbolu sosyal aktivite olarak gören hafta sonu ailece neşeli maça gidenler. Ya da Avrupa Şampiyonası vb. turnuvaların örneğinde olduğu gibi taraftarlar arasında çıkan şiddet olsun, futbol taraftarları hakkındaki tartışmalarda artık pek bir rol oynamıyor.

Kamuoyunun algısında "şiddet" artık tribünlerin bütün diğer yönlerinin önüne geçmiş durumda. Gözetleme kameraları, üst aramaları, stadyum yasakları, kişisel biletler, stadyumdaki özel mahkemeler. Kanun ve düzen savunucularının hayal gücünün bulabileceği diğer her şey her zaman şiddetle gerekçelendiriliyor. Öte yandan, istatistikler yıllardır stadyum şiddetinde yani futbol etkinliklerinin çevresindeki şiddet eylemlerinde herhangi bir artış göstermemiştir ve sürekli olarak ortaya atılan şiddetin "yeni niteliği" olgusal olarak kanıtlanamamaktadır. Ayrıca, şu an için bir futbol maçına gitmenin konserler, panayırlar gibi büyük etkinliklere gitmekten istatistiksel olarak çok daha güvenli olduğu toplumda yayılmış olmalıdır.

Eski tribüncüler 70'li ve 80'li yıllarda stadyumlardaki şiddet olaylarının çok daha ciddi boyutlarda olduğunu, her şeye karşı tribünü savunduklarını unutmazlar. Değişen şey medyanın sunumu ve dolayısıyla toplumun algıladığı şiddettir. 90'lı yıllarda stadyumda kopan fırtına "coşkulu bir sevincin ifadesi" ve yanan meşaleler "nefes kesici, Akdeniz atmosferiydi", bugün ise her ikisi de tek bir şey ifade ediyor: ŞİDDET!

Ancak milyonlarca futbol taraftarının bir sezon boyunca stadyumda yapabileceği çok çeşitli şeyleri tanımlamak için tek bir kelimenin yeterli olması benim bakış açımdan cahilliktir. Her şeyi tanımlayan bir kelime sonuçta tam olarak hiçbir şey ifade etmez. Rahmetli Uğur Mumcunun dediği gibi “Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunmaz.”

Maalesef bununla birlikte, futbol maçlarında, deplasman yolculuklarında, otoyol dinlenme tesislerinde elbette şiddet görülüyor. Almanya’da otobüslere saldıran Köln Ultra oluşumu "Wilde Horde". Nürnberg otobüsüne şişe fırlatarak bir yolcunun gözünü kaybetmesine neden olmakla suçlanan Bayern Münih Ultra oluşumu "Schickeria", burada ele alınmaya değer bir konu olduğunu açıkça ortaya koyan sadece iki şiddet olayıdır.

Bu haberlerin ne kadarının doğru olduğu konusunda ayrıntıya girmek istemiyorum, ancak yine de Ultra gruplar arasında kısmen ritüel haline gelmiş şiddet olduğu ve bunun Ultranın öz imajının bir parçası olduğu veya birçok kişi tarafından böyle yorumlandığı inkâr edilemez.

Ben Galatasaraylıyım ve aynı zamanda bir Ultrayım. Geçmişte çok tribün olayları içinde bulundum ve hepsini sonucunu bilerek yaptım kimse beni zorlamadı. Bu olaylardan fiziksel, maddi ve manevi zarar gördüm. Hele 2009 yılında karıştığım bir tribün olayı ardından ağır ceza aldım ve uluslararası spor müsabakalarına girme yasağı verildi hala kalkmadı. Bu yüzden genç arkadaşlara önerim böyle olaylardan uzak durun! Bir kere böyle olaylara karışırsanız sonucu çok ağır olduğunu bilin hayatınızı karartıyorlar.

Ve bu tür olaylar ile övünenlerden uzak durun çünkü övünülecek hiçbir güzel yanı yok! Tribüne gidin takımınızı destekleyin, deplasman kovalayın, pankart boyayın, gırtlağınız patlayana kadar tezahürat söyleyin. Malum, velev ki birileri sizin üzerinize gelir etrafta sizi koruyacak devlet güvenlik güçleri yoktur o zaman nefsi müdafaa kaçınılmazdır!

Türkiye’de son 20 yıla bakarsak ciddiye alınacak iki tribün olayı karşımıza çıkıyor. İlki 2007 GS-FB sulu derbi diğeri BJK-Bursaspor olayları.

Bir Galatasaraylı olarak kısaca 2007 “sulu derbi” olarak adlandırılan mevzuyu ele alacağım.

Sulu derbi bir öfke patlamasıdır! 2004-2007 arası GS tribüncüleri sade dışardan değil camianın içinden de büyük bir baskıya maruz kaldı. Hayatını armaya adamış 24/7/365 gününü GS’ya ayırmış, çocuklarının ailesinin rızkından keserek arma peşinden koşan bu insanlara yapılan eziyeti anlatmak satırlar yetmez. Dışardan gelen saldırılara savunmasız kalan GS tribünü bunlar yetmezmiş gibi camia içinden ve medya baskısı ile mücadele etmek zorunda kalmıştır!

Olaylara sebep veren bardağı taşıran son damla 2006 yılında FB stadında oynan derbidir. O gün maçtaydım, devre arası tuvaletin içine giren 2 güvenlik durduk yerde olay çıkartarak tuvaletin içine biber gazı sıktı. Hatırlıyorum içerde 30 kişiydik ölümden döndük sanki birileri toplu katliam yapmak istedi, insanın aklına her türlü şey geliyor. Oradan kurtulmamız bir mucizeydi. Tribünde güvenlik güçlerinin Kadınlara yaptığı provokatif tacizlere değinsem yazıdan roman çıkar.

Bu olaydan sonra camia içinden GS taraftarına kimse sahip çıkmadı. Birçok taraftar kişisel davalar açtı ama sonuç alamadılar. İnsanları köşeye sıkıştırır sürekli eziyet eder baskı uygularsan bir gün o insanların eline geçecek ilk fırsatta karşı müdafaaya geçeceğini bilmelisin ve oradan çıkacak sonuçları göze alacaksın!

Çıkan sonuçlar felaketti. Kulübün ve Taraftarın aldığı maddi ve manevi zarar çok büyüktü inşallah bir daha böyle olaylar yaşanmaz. Her şeye rağmen bugünlere bakarsak GS tribün oluşumu ultrAslan dimdik ayakta. Alpaslan Dikmenin vefatı sonrası oluşan şok ve ortaya çıkan boşluk kısa sürede giderildi. Şimdi uA daha güçlü şekilde yoluna devam ediyor ve Galatasaray’ın kuşkusuz en büyük destekçisi.

Şunu da belirtmek zorundayım, Türkiye’de Tribünleri ve Tribün kültürünü bitirme operasyonu 2000’li yıllarının başında başladı. Sorumlular yayıncı kuruluş ve o dönemin FB, GS, BJK ve kulüpler birliği içinde bulunan kulüp başkanlarıdır….devam edecek